İnsanların en büyük korkusu hata yapmak. Aslında bu bize öğretilmiş bir baskı. Yani daha çocukluğumuzdan beri hata yapmamak üzerine, hata yaparsak ceza alacağımıza yönelik bir baskı söz konusu. Bu bizde hata yapma korkusuna dolayısı ile de bu korkunun başımıza gelmesine sebep oluyor. Halbuki "Çocuk düşe kalka büyür" diye atalardan kalma çok güzel bir söz var. Ya da "Bir musibet bin nasihatten iyidir" diye bir söz daha var. Bu sözler boşuna söylenmemiş. Tecrübe ile sabit olduğu için bu sözler yüzyıllardır süre gelmektedir.
Tabii ki de hata yapmamaya çalışmak önemlidir ancak hiç kimse doğruyu her zaman ilk fırsatta bulamaz ya da göremez. Hata yapmış olmak, insanı bir çıkmaza sevk etmez her zaman. Bazen hataların içinde doğrular gizlidir. Yani hatalarımız bize bir şeyler fısıldıyor olabilir. Hem de kendi iyiliğimiz için. Boşuna "hatalarınızdan ders çıkarın" demiyorlar.
İşte bu nokta önemli olan. Hatalarınızı fark etmek ve onlarla yüzleşebilmek. Hatalarınızla yüzleşerek onun dilini çözerseniz başarıya daha çabuk ulaşırsınız emin olun. Hatalarınızı sevmelisiniz hatta, size çok büyük bir iyilik yapmış olabilirler çünkü. Hata, insanı pes ettirmez. Hataya diğer insanların verdiği ya da vereceği tepki sizi pes ettirir. Yani kendi hatanıza siz sahip çıkmadığınız için başkaları bu hatanın sadece sorumluluk kısmını size yükleyerek,sonuçlarını kendilerince sizi pes ettirmekte kullanırlar.
Çok başarılı insanlar, hatasız insanlar değildir. "Hatasız kul olmaz" boşuna bir söz değil. Hatasız olmak insan tabiatına aykırı bile sayılabilir. Hata yaptıkça insanlar pişer, olgunlaşır, tecrübe kazanır, doğruyu daha çabuk bulabilir hale gelir, güçlenir, cesaret sahibi olur ve başarıyı elde eder. Önemli olan hatalarını fark etmek, onların sorumluluklarını almak, onlarla yüzleşmek, konuşmak, onların söylemeye çalıştığı şeyleri duymak ve görmektir.
Başkaları sizi hatalarınızla sevmeden önce, siz kendiniz hatalarınızı sevin. Onlar sizin hayatınızda en büyük rehberiniz olacak çünkü. Başarılarınızı kalıcı yapan aslında o hatalar olacak belki de. "İyi ki o hatayı yapmışım" diyeceksiniz her defasında başarılarınızın sırrını anlatırken. Bazı büyük buluşların, girişimlerin ardında büyük hatalar yer almaktadır. Hata sonucu bulunan ciddi bilimsel buluş hikayelerini hatırlatın kendinize. Sizin başarı hikayeniz de hatalarınızın rehberliğinde oluşmuş olabilir çünkü.
Yanlış anlaşılmasın, hatalarınızdan dönmeniz mümkündür demiyorum. Çünkü bu her zaman mümkün olmuyor. Ancak hatalarınızdan öğrendiklerinizle yeni yollar ve hatayı tamir etme fırsatları elde edebilirsiniz diyorum. İşte bu nokta sizin fark etmeniz gereken. Hatalarınızı kabul etmek, telafi edebilmek ya da en azından tekrar hatalara düşmemek için hatalarınızla konuşmanız, yüzleşmeniz gereklidir. Onları doğru yorumlayabilirseniz başarının anahtarı elinizde olacaktır. Böylece kendinize yeni fırsatlar açmış, yeni şanslar tanımış olursunuz.
Hatalar sizi pes etmeye, vazgeçmeye itmemelidir. Ancak hatalarınız sürekli olarak tekrara da girmemelidir. Zaten süreklilik arz ediyorsa, hatalarınızı tam anlamamışsınız ve kendinizi bir kısır döngü çıkmazına sokmuşsunuz demektir. Bu döngü sizi yorar, başarısızlığa iter ve sağlıksız hale getirir. O zaman kaybedersiniz. Üstelik bu kaybınızı kazanca da dönüştürmeniz mümkün olmayacaktır.
O nedenle başlangıçta da belirttiğim gibi, hatalarınızla konuşmayı öğrenmelisiniz. Onları tüm duyu organlarınızla birlikte algılamalı, analiz etmeli ve onlardan bir sonuç elde etmelisiniz. Hata raporları o nedenle var. Teknolojik ürünler bile hata yaptıklarında size rapor sunuyorlar. Neden? Rapor sayesinde sorunu tespit ediyor ve olması gerekeni görebiliyorsunuz. Farkındalığınız artmış oluyor.
Siz de kendi hatalarınızın raporlarını oluşturun. Değerlendirin. Hatta üstüne güvendiğiniz insanlardan, bu anlamda birlikte yol aldığınız ekibinizden yorumlar alın. Bu sayede daha geniş bir perspektif elde eder, derinlemesine bazı şeyleri fark eder, yeni hatalardan döner ve başarıya yaklaşmış ya da ulaşmış olursunuz.
Hatalarınızı kabul edin, hatalarınızı görün, hatalarınızla konuşun, hatalarınızı inceleyin ve irdeleyin. En önemlisi hata yapmaktan korkmayın. En iyi öğretmenin hatalarınızın olabileceğini unutmayın.
Çünkü belki de hatalarınız, en büyük "iyi ki" leriniz olabilir...
