Repo
Önceden belirlenen bir tarihte, önceden belirlenen bir fiyattan geri alma taahhüdü vererek bir menkul kıymeti satma işlemidir.
Ters Repo
Ellerinde repoda kullanılabilir menkul kıymet bulunan gerçek ve tüzel kişilerin sahip oldukları söz konusu menkul kıymetleri tekrar geri satma koşulu ile başlangıçta üzerinde anlaşılan bir vade ve getiri ile satın alınması işlemidir. Böylece karşı tarafın kısa süreli nakit ihtiyacı karşılanmakta ve banka kısa süreli bir yatırım yapmış olmaktadır.
Bankaların menkul kıymet yatırımı yapmak için başlıca üç gerekçeleri vardır:
1. Yasal zorunluluklar (disponibilite, döviz vb.)
2. Yatırım yapmak,
3. Spekülasyon
Likiditeyi sağlamak için zaman zaman yapılan yatırımdan vazgeçmek gerekebilir. Böyle bir durumda bankalar repo yaparak nakit akışlarını uygun hale getirirler. Bu nakit yönetimi amacıyla yapılan repodur.
Bazı durumlarda ise banka aldığı menkul kıymeti daha düşük getiri oranlarıyla
müşterilerine pazarlama olanağı bulabilir. Örneğin banka % 15 getiri oranı ile satın aldığı 3 aylık
bir hazine bonosunu % 12 getiri ile aylık repolarda kullanabilirse hem kaynak yaratmış hem de
getiri oranları arasındakı fark kadar kar elde etmiş olur.
Öte yandan repo işlemi gerçek ve tüzel kişilere, ödünç verilebilir fonları için, çok kısa
vadeler de bile yüksek getiri elde etme imkânı vermektedir. Ayrıca, tüzel kişilerin repo yolu ile
sağladıkları gelirin toplam gelire oranına göre kurumlar vergisi matrahından indirilebilmeleri söz
konusudur.
Genel ve alışılmış şekliyle repo ve ters repo işlemlerinde hazine bonosu ve devlet tahvilleri
kullanılmakla birlikte Banka Bonoları ve Banka Garantili Bonolar, Kamu Ortaklığı İdaresi (KOİ),
Toplu Konut İdaresi (TKİ) ve mahalli idarelerce ihraç edilecek borçlanma senetleri ve bunların
dışında kalan menkul kıymetler borsaları veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem gören veya
borsada tescil edilmiş olan borçlanma senetleri kullanılabilmektedir.
