Yapay zekâ (AI), insan zekasını taklit eden ve öğrenme, çıkarım, problem çözme gibi zihinsel işlevleri gerçekleştiren bir teknoloji alanıdır. Son yıllarda, yapay zekâ sağlık sektöründe de büyük bir devrim yaratmış ve birçok fayda sağlamıştır. Bu yazıda, yapay zekanın sağlık sektöründe nasıl kullanıldığını ve neler yapabileceğini örneklerle anlatacağız.
Yapay zekâ sistemleri, tıbbi görüntüleri, laboratuvar sonuçlarını, hastalık belirtilerini ve hastanın geçmişini analiz ederek, hastalıkları doğru ve hızlı bir şekilde tanımlayabilir. Bu sayede, doktorlara yardımcı olur, erken teşhis imkânı sağlar ve tedavi sürecini optimize eder. Örneğin, PathAI adlı şirket, yapay zekâ kullanarak patoloji slaytlarını inceleyip kanser hücrelerini tespit edebiliyor. Enlitic adlı şirket ise, yapay zeka kullanarak radyolojik görüntüleri analiz edip anormallikleri saptayabiliyor.
Yapay zekâ sistemleri, ayrıca hastalıkların tedavisinde de doktorlara rehberlik edebilir. Hastanın durumuna, genetik özelliklerine, ilaç etkileşimlerine ve diğer faktörlere göre, en uygun tedavi yöntemini ve ilacı önerebilir. Örneğin, IBM Watson Health adlı platform, yapay zeka kullanarak kanser hastaları için kişiselleştirilmiş tedavi planları sunabiliyor.
Cerrahi Operasyonlar ve Robotik Cerrahi
Yapay zekâ sistemleri, cerrahi operasyonlarda da doktorlara destek olabilir. Operasyon öncesinde hastanın verilerini analiz ederek, operasyonun risklerini ve sonuçlarını tahmin edebilir. Operasyon sırasında ise, doktorlara yol gösterebilir, anestezi dozunu ayarlayabilir, kanama miktarını ölçebilir ve komplikasyonları önleyebilir. Örneğin, Heartlander adlı robot, yapay zeka kullanarak kalp ameliyatlarında doktorlara yardımcı oluyor.
Yapay zekâ sistemleri, aynı zamanda robotik cerrahide de kullanılıyor. Robotik cerrahi, doktorların uzaktan kumanda ettiği veya otomatik olarak çalışan robotların cerrahi operasyonları gerçekleştirdiği bir yöntemdir. Robotik cerrahi, daha hassas, daha az invaziv (daha az zarar verici doku ) , daha az kanamalı ve daha hızlı iyileşmeli operasyonlar sağlar. Örneğin, da Vinci Surgical System adlı robot, yapay zeka kullanarak prostat, böbrek, mesane, kalp ve diğer organlarda cerrahi operasyonlar yapabiliyor.
Hasta Bakımı ve İzleme
Yapay zekâ sistemleri, hastaların bakımı ve izlemesi için de kullanılabilir. Hastaların evde veya hastanede vital (ateş,nabız tansiyon ) bulgularını, aktivite seviyelerini, beslenme durumlarını, ruh hallerini ve diğer parametreleri takip edebilir. Bu sayede, hastaların sağlık durumlarını sürekli olarak değerlendirebilir, olası sorunları önceden belirleyebilir ve gerekli müdahaleleri yapabilir. Örneğin, CarePredict adlı şirket, yapay zekâ kullanarak yaşlı hastaların bakımını sağlayan bir bileklik geliştirmiştir.
Yapay zekâ sistemleri, ayrıca hastalarla iletişim kurmak için de kullanılabilir. Hastaların sorularını cevaplayabilir, randevu alabilir, hatırlatmalar yapabilir, tavsiyeler verebilir ve motivasyon sağlayabilir. Örneğin, Babylon Health adlı şirket, yapay zekâ kullanarak hastalara online sağlık danışmanlığı sunan bir uygulama geliştirmiştir.
İlaç Geliştirme ve Araştırma
Yapay zekâ sistemleri, ilaç geliştirme ve araştırma süreçlerinde de büyük bir rol oynayabilir. Yapay zekâ sistemleri, genetik verileri, biyolojik mekanizmaları, klinik çalışmaları ve literatürü analiz ederek, yeni ilaç adayları bulabilir, ilaç etkinliğini ve güvenliğini test edebilir, ilaç etkileşimlerini ve yan etkilerini tahmin edebilir. Bu sayede, ilaç geliştirme sürecini hızlandırabilir, maliyetini azaltabilir ve başarı oranını artırabilir. Örneğin, Atomwise adlı şirket, yapay zekâ kullanarak yeni ilaç molekülleri tasarlayan ve test eden bir platform geliştirmiştir.
Yapay zekâ sistemleri, aynı zamanda sağlık alanındaki araştırmalara da katkı sağlayabilir. Yapay zekâ sistemleri, büyük miktarda veriyi analiz ederek, yeni bilgiler üretebilir, hipotezler oluşturabilir, bulguları doğrulayabilir ve yayınlayabilir. Örneğin, Google DeepMind adlı şirket, yapay zeka kullanarak protein yapısını tahmin eden ve biyolojik araştırmalara ışık tutan bir sistem geliştirmiştir.
Özetle ;
Yapay zekâ, sağlık sektöründe birçok alanda kullanılmakta ve birçok fayda sağlamaktadır. Yapay zekâ, hastalıkların tanısı ve tedavisinde, cerrahi operasyonlarda, hasta bakımı ve izlemede, ilaç geliştirme ve araştırmada doktorlara yardımcı olmakta, hastaların hayat kalitesini artırmakta ve sağlık hizmetlerini daha etkin, verimli ve erişilebilir hale getirmektedir. Yapay zekâ, sağlık sektöründe gelecekte daha da ilerleyecek ve yeni olanaklar sunacaktır.
