Loading

Yatırımcılar ve Girişimciler İçin İbretlik Bir Skandal: Fyre

Yakın zamanda Netflix'de de belgesel olarak yayınlanan 2018'e damgasını vurmuş girişimcilik skandallarından biri Fyre Festivalidir.

1) Başlangıç

Her şey genç girişimci Billy Mcfarland'ın şirketinin Fyre uygulamasını tanıtma planıyla başladı. Ünlü rap sanatçısı Ja Rule ile ortak olarak, bu uygulamanın tanıtımı için bir müzik festivali organize etmeye karar verdiler ve Bahamalar'da bir ada aldıklarını iddia ederek organizasyonun da tanıtımını yapmaya başladılar. Ancak bu festival uygulamanın tanıtım organizasyonundan çıkarak başlı başına bir girişim haline geldi ve kendi içinde büyüyerek bir başka iş oldu. Billy ve Ja'da uygulamadan bağımsız olarak bu işe odaklandılar ve en başarılı festivallerden birisini yapmak için yola koyuldular.

2) Sosyal Medyanın Gücü

Bu festivalin duyurulması için adada pek çok süper modelin de olduğu bir tanıtım filmi çektiler. Bu tanıtım filminde insanlara 2 günlüğüne Bahamalar'da lüks bir yaşam vaat edilmekteydi. Lüks yatlar, eğlenceli parti alanları, lüks partiler ve ekstrem spor aktiviteleri bu videodaydı. Sosyal medyanın gücünü kullanmak için bu tanıtım filminin sahne arkası görüntülerini oraya gelen süper modellerin de paylaşmasını sağlayarak ilk etkiyi yakaladılar ve festival adından söz ettirmeye başladı. Biletleri satışa çıkardılar ve festivali organize etmeye başladılar.

3) Aksaklıklar, Para Akışı Problemi

Öncelikle festival tarihini kesinlikle ayakları yere basmayacak ve yetişmesi çok zor bir tarihe verdiler. Aynı zamanda o tarihte hemen yakındaki adalarda geleneksel yat yarışları organizasyonu bulunduğundan dolayı ulaşımın en güç olacağı, kalınacak yerin en zor bulunacağı zaman olmaktaydı. Bu planlamadaki ilk hatalardan biriydi. Bununla birlikte Billy'nin elinde aslında videolarda vaat ettiklerini gerçekleştirebilecek bir bütçe bulunmamaktaydı. Bunun için yatırımcı kovalamaya başladı ve söylediği yalanlar ve hesap hareketlerini manipüle ederek de oldukça büyük miktarlarda yatırım toplamaya başladı. Yine de sürekli olarak para akışı problem olmaktaydı. Bunun üzerine biletleri erken satışa alarak oradan gelir elde etmeye karar verdi. Ön satışlar ise istediği yoğunlukta değildi. Bunun üzerine Billy organizasyonu daha iyi tanıtmak için yüzün üzerinde sosyal medya fenomenine Fyre Festivali'ni tanıtıcı gönderi atlamarını sağladı. Bunun için bir bütçesi bulunmuyordu. Onun yerine bu fenomenlere festivale ücretsiz gelmelerini sağlayacak ve onlara festival boyunca konaklayacakları birer villa sözü verecekti. Böylece bu sosyal medya fenomenleri aynı zamanda kitlelerini de oraya sürükleyeceklerdi. Zira bu fenomenlerin hayranları sadece onları görmek için dahi bu festivale gelecekti. Bu tanıtım Billy'nin istediği etkiyi yaratıyordu. Artık festivale katılmak iyi müzik ya da iyi eğlence değil, onun ötesinde bir popülerlik davası olmaya başlamıştı. Ancak işler yine de hiç iyi gitmiyordu.

4) Plansızlık, Organizasyonun Çökmesi

Tarih yaklaştıkça vaat edilen villaların ve hizmetlerin yetişmeyeceği git gide anlaşılmaya başlandı. Gerek bütçe olarak gerek ise zaman olarak organizasyon çok zor durumda kalmaya başlamıştı. Organizasyonda çalışanlar Billy'e bunu söylüyorlardı ancak Billy kesinlikle geri adım atmıyordu. İnsanlara vaat ettiği şeyleri organizasyonun sitesinden sessizce çıkarıyordu. Ortada villa yoktu. Onun yerine doğal affetten sonra o bölgeye verilen çadırlar vardı. Billy insanların kalması için bu çadırları ayarlamaya başlamıştı. Aynı zamanda tuvalet ve yiyecek ihtiyacı da oraya gelecek insanlara yeterli gelecek durumda değildi. Organizasyonda çalışan insanlar bu durumları kurtarmak için ellerinden geleni yapmaya çalışıyorlardı. Ancak Fyre gösterdiğinin çok azı bile değildi. Lüks bir festival dahi değil, salaş bir festival kalitesindeydi.

5) İnsanların Gelişi Ve Skandalın Ortaya Çıkması

Festivalin başlayacağı günden bir gün önce bütün bu plansızlıklardan dolayı zaten korkunç durumda olan festivale bir darbe de doğadan geldi ve adada hava bozarak bütün gece bardaktan boşalırcasına yağmur yağdı. Sabahleyin ilk konuklar uçaktan inmiş ve festival alanına gitmek için havaalanında beklemeye başlamışlardı. Onları alacak o "lüks" otobüsler yerine ABD'de çokça kullanılan sarı okul servisleri gelmişti. Bu okul servisleriyle insanları festival alanından uzakta barı olan bir sahile götürerek orada oyalamaya çalıştılar. İnsanlar henüz felaketi bilmeden orada içki içip eğleniyorlardı. Yaklaşık 6 saat kadar orada oyaladıkları ilk konuklar bir süre sonra festival alanına ve sözüm ona onları bekleyen villalara ne zaman geçileceği konusunda baskı kurmaya başlayınca hepsini tekrar aynı servislere bindirerek sadece çadırlardan oluşan festival alanına götürdüler. İşte bu noktada işler çığırından çıkacaktı.

6) Skandal, Rezalet Ve İsyan

İnsanlar lüks villalar beklerken devlet tarafından verilen afet sonrası çadırlarını gördüklerinde şok oldular. Çalışanlar çadırların belli bir sahibinin olmadığını söylediğinde insanlar en iyi, kalınabilir çadırı kapmak için birbirileriyle kavga etmeye başladı. Çadırların yarısından fazlası bir gece önceki yağmurdan dolayı kullanılamaz durumdaydı. İçlerine koyulan yataklar sırılsıklamdı. Sadece bu da değil, söz verilmiş olan gurme yemeklerden elbette ki iz yoktu. İnsanlara 1 Dolarlık ekmek arası peynir dağıtıldı. Özellikle bu olay Fyre Festivali'nin sonradan bir nevi sembolü olacaktı. Zira konuklardan birisi bu yemeği sosyal medyasında paylaşacak ve bu paylaşım çok kısa bir süre içinde tüm sosyal medyayı sallayacaktı. Orada bulunmayan insanlar bu skandaldan eğlence malzemesi çıkararak paylaşımlarda bulunmaya başladılar. Çok kısa süre içinde sosyal medyanın gündemi sadece bu rezalet ile doluydu. Aynı günün sabahında Billy artık geri dönülemez noktada olduğunun farkına vardı ve Fyre Festivali'nin süresiz bir şekilde ertelendiğini duyurdu. 

7) Çile Hala Bitmedi

Aynı gün oraya gelmeye çalışan insanların büyük bir kısmı bunu havaalanında öğrendiler. Hali hazırda gelmiş olan insanlar ise havaalanına giderek geri dönmeye çalışıyorlardı. Ancak o dönemde yat yarışları olduğu için bütün uçuşlar doluydu. Bütün bu insanlar havaalanında 1 gün ve 1 gece geçirmek zorunda kalacaklar, aynı zamanda havaalanında böyle büyük bir kalabalık için yeterli miktarda yemek ve su olmadığından açlık ve susuzluk çekeceklerdi. 

8) Skandalın Sonrası

Billy'nin bu organizasyona yatırım yapan insanları da yatırım almak için dolandırdığı ve orada çalışan insanların ödemelerinin büyük kısmını yapmadığı ortaya çıktı. Hakkında bir çok dava açıldı ve hapse mahkum edildi. Ancak kefalet ile şartlı olarak tahliye edildi. Tahliyesinden sonra ise Billy bu batıktan çıkmak için Fyre'dan bilet almış insanların kişisel bilgilerine ulaşarak onlara farklı bir isim üzerinden sahte organizasyon biletleri satmaya çalıştı. Bundan 100.000 Dolar kadar da gelir elde etti. Ancak bu çok kısa bir sürede ortaya çıktı. FBI tarafından yakalanarak hapse atıldı. Şu anda 6 yıl hapiste yatacak olan Billy aynı zamanda hiç bir şirket kuramayacak ve hiç bir şirkette yöneticilik yapamayacak. Bununla birlikte toplam 25 Milyon Dolar kadar davacılarına ve yatırımcılarına borcu bulunmakta. 

9) Skandalın Etkileri

Bütün bu yaşanılanlardan sonra insanların öfkesi bu organizasyonun tanıtımını yapan ünlülere de yöneldi. Süper modeller ve orada bulunacağını söyleyip tanıtım yapan ünlüler organizasyonun detaylarından haberleri olmadığını belirterek tüm insanlardan özür dilediler. Bunların başında Bella Hadid, Emily Ratajkowski, Elsa Hosk, Kendall Jenner gibi isimler gelmekte. Bu olay ardından 2 farklı belgesel çekilerek olay tüm açıklığı ile de anlatıldı.

Hakan Yıldız
Yönetici / 319 Yazı / 1,0M Okunma

1972 yılında Kayseri’de doğdu. İlk, orta ve lise tahsilini Kayseri’de tamamladıktan sonra Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde Turizm İşletmeciliği ve Anadolu Üniversitesi İşletme bölümlerinden mezun oldu. Bir çok girişimcilik faaliyetinde bulundu ve kendi şirketlerini yönetti. 2003 yılında Özelleştirme İdaresi Başkanlığında görev alan Yıldız, Ataköy Marina, Türk Hava Yolları ve Erdemir A.Ş. gibi şirketlerde orta düzey yöneticilik görevlerinde bulundu. 2016 yılına kadar süren Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı’ndaki görevinin ardından Eltemtek A.Ş. ‘de Genel Müdür Yardımcılığı yaptı. 2016 yılı Nisan ayında kamu görevlerinden ayrılarak Global Markets Turkey’i kurdu ve Norveç merkezli Global IT şirketine bir süre danışmanlık hizmeti verdi. Şu an finans ve enerji ticareti alanlarında iki fintech şirketi yöneten Yıldız, ülkemizdeki ilk Kitle Fonlaması platformlarından biri olan fonbulucu.com’un kurucusudur. Girişimcilik ve Kitle Fonlaması üzerine bir çok  makalesi bulunmakta olup, girişimcilik ekosistemi içerisinde fonlama ve bilgilendirmeyi görev edinen Girişimci Gazetesi, Fonbulucu Invest, Fikirler Yarışıyor, Non Stop Fund gibi bir çok platformu da yönetmektedir. Mentor, Girişimci ve Melek Yatırımcı da olan Yıldız, evli ve iki çocuk babasıdır.


Yorum Yap

E-Posta adresiniz yayınlanmayacaktır.

ya da üye olmadan yorum yap ve onaylanmasını bekle.
ÜST