İster kişisel, ister kurumsal olsun olduğumuz yerde uzun süre kalmak, monotonlaşmak, yerinde saymak sıkıcı olmaya başlar. Tıpkı doğa gibi, zaman gibi değişimin kaçınılmazlığı ile yüzleşiriz. Yüzyıllar öncesinden Heraklitos’un dediği gibi “değişmeyen tek şey değişimin kendisidir”, sözünü daha iyi anlamaya başlarız. Değişim kaçınılmazsa peki biz ne yönde neresinde olacağız bu değişimin? Değişimi anlamak, değişime uymak.
Tony Robbins tarafından tanımlanan Niagara Sendromu’na göre, hayat akıştaki bir nehir gibidir ve çoğu insan nihayette nereye gitmek istediklerine karar vermeden nehre atlar. Küçük bir kürek bile olmadan bir yolculuğa çıkar. Kısa bir süre içinde, kendilerini güncel akımın içinde bulurlar; güncel olaylar, güncel korkular ve mevcut zorluklar. Nehirdeki çatallara geldiklerinde, nereye gitmek istediklerine veya onlar için doğru yönün ne olduğuna bilinçli bir şekilde karar veremezler. Sadece “akıntıyla giderler“. Kendi değerleri yerine çevre tarafından yönlendirilen bir bütünün parçası haline gelirler. Yönetemezler ve sonuç olarak, kontrolden çıkmış hissederler. Bir gün öfkeli su sesleri onları uyandırıncaya kadar bu bilinçsiz durumda kalırlar ve küreksiz bir teknede Niagara Şelalelerine beş metre kaldığını fark ederler. Bu noktada, “Oh Kahretsin!” derler. Ama o zaman artık çok geç kalınmıştır yani iş işten geçmiştir.
Herhangi bir çapa, varış yeri veya akılda tutulan sonuçlar olmadan yaşanan ve pişmanlıklar doğuran yaşam fenomenine ‘’Niagara Sendromu’’ denir. Terim Anthony Robbins tarafından icat edildi ve bu sendromu Awaken the Giant Within kitabında kapsamlı bir şekilde yazdı. Kısacası Robins diyor ki, yaşamda değişim kaçınılmazdır ama değişime kapıldığınızda onun sizi nereye götüreceğini bilemezsiniz.
Günümüz dünyası değişimin çok daha hızlı bazen anlamlandıramadığımız kadar hızlı olduğu bir dünya. Teknoloji, üretim, tüketim, ilişkiler, değerler, inançlar, kimlikler kısaca maddi manevi her şey değişiyor. Bu değişim her zaman olumlu ve uyum sağlanabilecek şekilde olmayabiliyor. Kendi kontrolümüz dışında olan bu sürecin devinimi, kişisel- kurumsal ayak uydurmamızı zorunlu kıldığı için istemsiz bir şekilde kendimizi de değişirken buluyoruz. Neticede çıktığımız liman döndüğümüzde aynı olmadığı gibi yol boyunca varacağımız yere kadarda hiçbir şey aynı kalmamaktadır.
Bu durum ürkütücü hatta korkutucu gelebilir. Ancak kaçınılmaz olan bu durumdan Niagara Sendromu’ndan çıkmanın bir yolu var. Bu süreci yönetebilmek için kişisel ya da kurumsal olarak öncelikle kendimizi, potansiyelimizi, yetkinliklerimizi, donanımlarımızı, değerlerimizi abartmadan ön yargısız olarak ortaya koymalıyız. Yani “ ben kimim” sorusunun cevabını vermeliyiz. Sonra ne istediğimiz net bir şekilde tanımlamamız yani hedeflerimizi uygun kriterlere göre belirlememiz gerekmektedir. Daha sonra buraya nasıl ulaşabilirim seçeneklerim, stratejilerim, alternatif yollarım nelerdir, çok net bir şekilde ortaya koymamız gerekmektedir. Yolda karşılaşabileceğim riskler, engeller nelerdir, kimlerden ya da nereden destek alabilirim gibi soruların cevaplarını da bulmam gerekir.
Bu süreç tek başına aşılamayabilir. Bu durumda yanınızda duracak size tutacağı el feneriyle karanlık bölgelerinizi fark ettirecek, yolda kalmanızı sağlayacak, verdiği geri bildirimlerle nerede olduğunuzu anlamanıza yardımcı olacak bir yol arkadaşı iyi gelebilir. İşte tam da burası, koçluk sizin yanınızda sizin hedefleriniz için sizinle birlikte yapılan önemli bir yardım sürecidir. Ama asla size bir öğretmen, akıl hocası, psikolog ya da danışman değildir. O sadece sizin kendi istediğiniz kişi ya da kurum olmanız için kendiniz olmanız için yanınızdadır.
Mehmet İşgüzar- PCC Koç-Psikolojik Danışman- NLP Master
